Harika şeyler yaratmak, başarmak için hata yapmanın önemini vurgulayan birçok söz ve uzman var. Hata yapma korkusu, kulağa pek iyi gelmese de aksine dozunda olduğu sürece performansınızı artırmanıza yardımcı olabilir. Ancak aşırı korku; endişeye, hata yapmamak için hiçbir şey yapmamaya, korku kaynaklı sosyal ortamlardan kaçınmaya sebep olabilir. Korkunuz, hafifleyemezmiş gibi gelse de neyse ki hata yapma korkusunun üstesinden gelebilmek için birçok etkili ipucu var.
1. Korkunuzdan korkmayın veya utanmayın.
Korkusuzluk her zaman yüceltilir. Kahramanlar korkusuzdur. Bir liderin geleneksel imajı; zeki, sert ve korkmayan kişidir. Fakat korku, herhangi bir duygudur. Hata yapma konusundaki endişeniz, size zor bir durumda olduğunuzu hatırlatmak için var. Dikkatli biri için bunu hissetmek önemlidir. Bu yüzden “Bu kadar korkmamalıyım.” düşüncesinin sürekli zihninizde dönüp durmasına izin vermeyin.
Hata yapma korkunuzdan utanmayın ya da korkmayın. Bunun, kararsız bir insan olduğunuzun, cesur olmadığınızın, vizyon sahibi olmadığınızın kanıtı olarak yorumlamayın. Önlem odaklı olmaya doğal bir eğiliminiz varsa, onu cesur ve vizyoner olmaya yönlendirin. Mesela kriz planları yapabilirsiniz.
İlgini çekebilir: Korkularınızın Üstesinden Gelmenize Yardımcı Olacak 6 Strateji
2. Duygusal çeviklik becerilerinizi kullanın.
Hata korkusu insanları felç edebilir. Duygusal çeviklik becerileri bu felce karşı bir panzehirdir. Bu süreç, düşüncelerinizi ve duygularınızı etiketlemekle başlar. Örneğin, “Müşterilerimi personelimi güvende tutacak kadar kontrol edemeyeceğim konusunda endişeli hissediyorum.” Korkularınızı yüksek sesle ifade etmek onları dağıtmaya yardımcı olur. Karanlık bir odada ışığı açmak gibi… Sonra gerçekliği kabul etmek gelir. Örneğin, “İnsanların her zaman ideal ve istediğim şekilde davranmayacaklarını anlıyorum ve kabul ediyorum.” Kabul etmeniz gereken her gerçeği listeleyin. Sonra değerlerinizi harekete geçirin. Diyelim ki en yüksek değerlerinizden biri vicdan. Bu durumda bu değer nasıl uygulanabilir? Örneğin, bir iş sahibi iseniz çalışanlarınızın hepsinin kendilerine iyi uyan maskelere sahip olduklarından veya sahip oldukları şikayetleri size anlatmakta kendilerini rahat hissettiklerinden emin olmayı içerebilir. Bir krizde karar verme ile ilgili en önemli beş değerinizi belirleyin. Ardından, bunların her birinin karşılaştığınız önemli seçimlerle nasıl alakalı olduğunu kendinize sorun. Korkularınızın her biri için bu işlemi tekrarlayın.
Bu, bazen net bir şekilde hareket planımız olmadığında bile harekete geçmeye zorunlu hissetme halini ortadan kaldıracak ve insanların ortak kaygısı olan belirsizlikten kaçınmanıza yardımcı olacaktır.
3. Süreçlerinize odaklanın.
Endişelenme eylemi, etkili bir şekilde yapılırsa daha iyi kararlar vermenize yardımcı olabilir. Endişelendiğiniz zaman, sadece bir tehdidin varlığına odaklanmamalı, çözüm odaklı olmalısınız. Endişenizi, başarısızlık olasılığını gerçekçi bir şekilde azaltacak davranışlara yönlendirin.
Sistemleri kontrol edebiliriz, sonuçları değil. Hata yapmamak için sistemleriniz ve süreçleriniz nelerdir?
Endişelerinizi, şu soruları yanıtlamaya yönlendirin:
Elimdeki veriler güvenilir mi?
Kör noktalarımı görmeme yardımcı olacak neler yapmalıyım?
Bir problem hakkında hızlı bir şekilde aksiyon alma ve bir kararın beklenmedik sonuçları olması durumunda onu düzeltme süreçlerim neler?
4. Bakış açınızı genişletin.
Bir hata yapmaktan korktuğumuzda, düşüncemiz o senaryo etrafında daralabilir. Geceleri dışarıda yürüdüğünüzü hayal edin. Tökezlemekten endişeleniyorsunuz, o yüzden ayaklarınıza bakıp duruyorsunuz. Sonrasında bir lamba direğine çarpma olasılığınız çok yüksek. Mesela, araba kullanmak nesnel olarak tehlikeli olsa da her gün her yere gidiyoruz. Bakış açınızı genişletmeniz, en büyük korkularınızı, dışarıdaki tüm diğer tehditlerin geniş çerçevesinde görmenize yardımcı olur. Bu da, en çok korktuğunuz şeylere daha iyi bir bakış açısı kazanmanıza yardımcı olabilir.
Diğer olumsuz sonuçları düşünerek hata yapma korkunuzu azaltmanız mantıksız görünebilir. Ancak bu strateji, sizi problem çözme moduna sokmaya ve belirli bir korkunun üzerinizdeki zihinsel baskıyı azaltmanıza yardımcı olabilir.
5. Boş zaman yaratın.
Korku bizi yakalar ve dikkatimizi başka yöne çekmeyi zorlaştırır. Çünkü, tehditleri göz önünde bulundurmamız için bu şekilde tasarlanmıştır. Bazı insanlar, korkuya karşı aşırı tetikte olurlar. Her zaman nöbettedirler ve her şey kontrol altında olsun isterler. Bu, çalışmak için bütün gece ayakta kalmak, düşünmekten uyuyamamak gibi davranışlar olarak ortaya çıkabilir.
Bu tür adrenalin sebepli davranışlar kısa vadede bir değere sahip olabilir. Ancak önünü görememenize de sebep olabilir. Büyük resmi görebilmek için farklı bir yaklaşım, daha yararlı olabilir. Biraz geri adım atmak, düşüncelerimizi toparlamak, kör noktaları görmek ve yaratıcı düşünmek için boş zamana ve tabii ki uykuya ihtiyacımız var. Kendinize biraz sessiz zaman ayırın.
6. Düşüncenizi bulanıklaştıran şeylerden uzak durun.
Daha önce de belirtildiği gibi, insanlar korktuklarında izleme moduna geçebilirler. Herkesin ne yaptığına sürekli bakma, her zaman sosyal medyada olma veya her şeyi sürekli kontrol etme dürtüsüne sahip olabilirsiniz. Bu, aşırı bilgi yüklemesine sebep olur. Zihniniz o kadar bunalır ki bulutlu hissetmeye ve kapanmaya başlarsınız. Bunu yapıp yapmadığınızı fark edin. Aşırı izlemeyi veya aşırı denetlemeyi sınırlayın. Panik ve çılgınca davranışlardan kaçının.
İlgini çekebilir: Olumsuz ve Zorlayıcı Düşünceler ile Başa Çıkmak İçin 3 Strateji
Son olarak Albert Einstein’ın çok sevdiğim bir sözünü paylaşmak istiyorum.
“Hiç hata yapmamış insan, yeni bir şey denememiştir.”
Peki siz, hata yapmaktan korkarak hiçbir şey yapmadan oturmak mı yoksa yeni şeyler deneyip iyisiyle, kötüsüyle hayatı dolu dolu yaşamak mı istiyorsunuz?
