Yüksek düzeyde stres, kabızlığı da içerebilecek şekilde bağırsak hareketlerinde değişikliklere neden olabilir. Ayrıca mide bulantısı ve mide ağrısı gibi gastrointestinal semptomları da kötüleştirebilir. Araştırmacılar beyin ve mide arasında kabızlık semptomlarına yol açabilecek çeşitli bağlantılar tespit ettiler. Bu yazımızda stres ve kabızlık arasındaki olası bağlantılardan bazılarını ve potansiyel tedavileri ele alıyoruz.
Stres ve Kabızlık Arasındaki İlişki
Kabızlık, bir kişinin dışkı çıkarmakta zorlanması veya bağırsak hareketlerinin sık ve düzenli olmaması anlamına gelir. Kabızlık belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve şunları içerebilir:
- Haftada üçten az dışkılama hareketi
- Kuru, sert veya topaklı dışkı
- Geçmesi zor veya acı veren bağırsak hareketleri
- Bağırsakları boşaltamama hissi
Birçok faktör kabızlığa neden olabilir. Kabızlığın yaygın nedenleri arasında dehidrasyon, fiziksel aktivite eksikliği ve yetersiz beslenme (örneğin, yeterli miktarda lif tüketmeme) yer alır. Bununla birlikte, stres de kabızlığa da neden olan faktörler arasındadır. Psikolojik stres fiziksel semptomlara yol açtığında bunlara somatik semptomlar denir. Stres hormonlarının vücut üzerindeki etkileri kabızlığa neden olabilir. Buna ek olarak, kişi stresli olduğunda sağlıksız beslenmeye, daha az egzersiz yapmaya veya daha az uyumaya ya da susuz kalmayı unutmaya daha yatkın olur. Bu faktörlerin kabızlığa yol açması mümkün.
Expert Review of Gastroenterology & Hepatology dergisindeki bir makaleye göre araştırmacılar, stresin kabızlığa neden olabileceği çeşitli yollar belirlediler:
- Stresli durumlarda, vücudun adrenal bezleri, savaş ya da kaç tepkisi olarak adlandırılan tepkide rol oynayan bir hormon salgılar. Vücudun kan akışını bağırsaklardan kalp, akciğerler ve beyin gibi hayati organlara yönlendirmesine neden olur. Sonuç olarak bağırsak hareketi yavaşlar ve kabızlık meydana gelebilir.
- Strese yanıt olarak vücut bağırsaklarda daha CRF salgılar. Bu hormon doğrudan bağırsaklara etki ederek bağırsakların yavaşlamasına ve iltihaplanmasına neden olabilir.
- Stres bağırsak geçirgenliğinin artmasına da neden olur. Bu geçirgenlik, inflamatuar bileşenlerin bağırsaklara girmesine izin verir ve bu da kabızlıkla mücadele eden insanlar arasında yaygın bir şikayet olan karın dolgunluğu hissine yol açabilir.
Strese Bağlı Kabızlık Tedavisi
Kabızlığı gidermenin en iyi yollarından bazıları beslenmeyi iyileştirmek, bol miktarda lif tüketmek ve yeterli sıvı almaktır. Düzenli egzersiz de yardımcı olabilir çünkü fiziksel aktivite bağırsaklardaki hareketi teşvik eder ve bu da kabızlığın hafifletilmesine yardımcı olur. Bu yaşam tarzı önlemlerinin aynı zamanda zihinsel sağlığa da fayda sağlaması ve günlük stres düzeylerini azaltması muhtemeldir. Bununla birlikte, alkol, sigara, şeker ve yağ oranı yüksek yiyeceklerin tümü kabızlık ve stres riskini artırabilir. Bu öğelerin önlenmesi veya sınırlandırılması her iki semptomu da iyileştirebilir.
Tüm bunların yanı sıra, günlük stres giderici aktivitelere katılmak da yardımcı olabilir. Kişinin bir hobi edinmesi de buna yardımcıdır. Ayrıca tuvalete giderken acele etmemeye veya zorlamamaya çalışmak önemlidir. Bir kişi ihtiyacının gelişmesi için zaman tanırsa, süreç hakkında daha az stres hissedebilir.
Strese bağlı kabızlık için hafif müshil ilaçlar, dışkı yumuşatıcılar veya reçeteli ilaçlar dahil olmak üzere standart kabızlık tedavileri kullanılabilir. Ancak bu tedaviler kabızlığın altında yatan nedeni ortadan kaldırmaz. Bunları çok uzun süre kullanmak vücudun doğal olarak dışkıdan kurtulma yeteneğini azaltabilir. Bu yüzden doktora danışarak kullanılmalıdır.
Kişiler, kabızlığa yol açabilecek stres kaynaklarını belirlemelerine yardımcı olmak için profesyonel terapiden yararlanabilirler. Bu terapi özellikle travma geçmişi olan veya depresyon veya anksiyete gibi psikolojik rahatsızlığı olan kişiler için yararlı olabilir.
Kişi stres nedeniyle sık sık kabızlık sorunu yaşıyorsa, hem stres hem de kabızlık için çözüm bulmalarına yardımcı olabilecek bir doktora danışmalıdır.
