Tip 2 diyabet, toplumda yüksek oranda görülmekte ve hastaların yaklaşık %90’ının oluşturmaktadır. Tip 2 diyabet, kan şekeri düzeyinin aşırı yükselmesine neden olan ve ömür boyu süren kronik bir hastalıktır. Bu kronik durumun erken belirtileri ve semptomlarını tanımak, kişinin daha erken tedavi almasına olanak sağlar ve bu da ciddi komplikasyon risklerini azaltır. Tip 2 diyabetin erken belirtileri, risk faktörleri ve erken teşhisin önemine birlikte göz atalım!
Tip 2 diyabetin erken belirtileri neler?
Tip 2 diyabet genellikle yavaş gelişen bir hastalık olduğu için belirtileri başlangıçta fark edilmesi zor olabilir. Ancak vücut, kan şekerinin yüksek seyrettiğine dair bazı sinyaller vermeye başlar. Bu erken belirtileri tanımak, hastalığın ilerlemesini önlemek için büyük önem taşır.
Artan susuzluk ve sık idrara çıkma
Öne çıkan belirtilerden biri, sık sık susama ve aşırı idrara çıkma durumudur. Kandaki şeker seviyesi yükseldiğinde, böbrekler fazla şekeri idrarla atmaya çalışır. Bu süreç vücudun daha fazla su kaybetmesine neden olur ve kişi sürekli susuzluk hisseder. Bunun sonucunda da daha sık idrara çıkma ihtiyacı oluşur.
Sürekli aç hissetmek
Diyabet hastaları genellikle yedikleri gıdalardan yeterince enerji almazlar. Sindirim sistemi; yiyecekleri, vücudun yakıt olarak kullandığı glikoz adı verilen basit bir şekere ayırır. Diyabetli kişilerde, bu glikozun yeterli bir miktarı kan dolaşımından vücut hücrelerine taşınmaz. Hücrelerin enerji alamaması beyine sürekli açlık sinyali göndermesine yol açar, bu da kişinin sık sık yemek yeme isteği duymasına sebep olabilir.
Çok yorgun hissetmek
Açıklanamayan yorgunluk ve halsizlik, tip 2 diyabetin önemli işaretlerinden biridir. Hücreler, glikozu yeterince kullanamadığında vücut enerji üretmekte zorlanır. Bu da kişinin kendini sürekli yorgun ve bitkin hissetmesine yol açar. Gün içinde ne kadar dinlenilirse dinlenilsin bu halsizlik geçmeyebilir.
Yaraların geç iyileşmesi
Ayrıca, yaraların geç iyileşmesi ve sık enfeksiyon görülmesi de tip 2 diyabetin önemli sinyallerindendir. Yüksek kan şekeri, bağışıklık sisteminin etkin çalışmasını engelleyebilir ve ciltteki kesik, çizik gibi yaraların iyileşme sürecini uzatabilir.
Ellerde veya ayaklarda karıncalanma, uyuşma veya ağrı
Yüksek kan şekeri seviyeleri kan dolaşımını etkiler ve vücudun sinirlerine zarar verebilir. Tip 2 diyabeti olan kişilerde bu, ellerde ve ayaklarda ağrıya, karıncalanma veya uyuşma hissine yol açabilir. Bu durum nöropati olarak bilinir ve zamanla kötüleşebilir. Eğer kişi diyabet tedavisi görmezse daha ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Kaşıntı ve maya enfeksiyonları
Kandaki ve idrardaki fazla şeker, maya için besin sağlar ve bu da enfeksiyona yol açabilir. Maya enfeksiyonları, cildin; ağız, genital bölgeler ve koltuk altları gibi sıcak ve nemli bölgelerinde görülme eğilimindedir. Etkilenen bölgeler genellikle kaşıntılıdır, ancak kişi aynı zamanda yanma, kızarıklık ve ağrı yaşayabilir. Aynı zamanda, özellikle idrar yolu ve cilt enfeksiyonları daha sık görülmeye başlanabilir.
Bulanık görme
Bir diğer dikkat edilmesi gereken belirti bulanık görmedir. Yüksek kan şekeri seviyesi, göz merceğinde sıvı dengesizliğine neden olarak odaklanma sorunlarına yol açabilir. Eğer diyabet kontrol altına alınmazsa, bu durum kalıcı göz hasarına kadar ilerleyebilir.
Tip 2 diyabet için erken teşhis neden önemli?
Tip 2 diyabet için erken teşhis, hastalığın yönetimini kolaylaştırdığı ve olası komplikasyonları önlemeye yardımcı olduğu için son derece önemlidir. Diyabet genellikle yavaş gelişen bir hastalık olduğu için, birçok kişi belirtileri fark etmeyebilir veya hafife alabilir. Diyabet kontrol altına alınmadığında kalp hastalıkları, böbrek yetmezliği, sinir hasarı (nöropati) ve görme kaybı gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Erken teşhis, bu riskleri azaltarak sağlıklı bir yaşam sürdürmeyi mümkün kılar.
Erken teşhis, prediyabet evresinde müdahale edilmesini sağlar. Bu aşamada yapılan değişiklikler, hastalığın tip 2 diyabete dönüşmesini engelleyebilir. Erken dönemde tespit edilen diyabet, yaşam tarzı değişiklikleriyle tamamen kontrol altına alınabilir. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve kilo kontrolü gibi önlemler hastalığın ilerlemesini durdurabilir veya geciktirebilir.
Bu nedenle, özellikle risk grubunda olan kişilerin (ailede diyabet öyküsü, fazla kilo, hareketsiz yaşam tarzı, yüksek tansiyon vb.) düzenli sağlık kontrollerini yaptırmaları ve kan şekeri seviyelerini takip etmeleri büyük önem taşır.
Tip 2 diyabet risk faktörleri
Tedavi edilmeyen diyabet ayrıca hiperosmolar hiperglisemik nonketotik sendroma (HHNS) yol açabilir, bu da kan şekeri seviyelerinde ciddi ve kalıcı bir artışa neden olur. Bir hastalık veya enfeksiyon, genellikle hastaneye yatmayı gerektirebilecek HHNS’yi tetikleyecektir. Bu ani komplikasyon ise yaşlı insanları daha ciddi sonuçlara doğru etkileme eğilimindedir. Herkes tip 2 diyabet geliştirebilir, ancak belirli faktörler bu riski artırabilir. Bu risk faktörleri şunları içerir:
- 45 yaşında veya daha büyük olmak
- Hareketsiz bir yaşam tarzına sahip olmak
- Aşırı kilolu veya obez olmak
- Sağlıksız bir diyetle beslenmek
- Ailede diyabet öyküsü olması
- Polikistik over sendromuna (PCOS) sahip olmak
- Tıbbi bir gebelik diyabeti, kalp hastalığı veya inme geçmişine sahip olmak
- Prediyabet olmak
Tüm bu belirtiler, tip 2 diyabetin erken uyarı işaretleri olabilir. Eğer bu tür belirtiler uzun süre devam ediyorsa, vakit kaybetmeden bir sağlık uzmanına danışmak ve kan şekeri düzeylerini kontrol ettirmek, diyabetin ilerlemesini önlemek adına büyük önem taşır.
