Tüm insanların hayatta ortak bazı hedefleri vardır. Hayatta kalmak, soyunu sürdürmek ve daha iyi yaşam koşullarına sahip olmak (barınma, beslenme gibi) bu ortak hedefler arasında yer alır. Bununla birlikte, sahip olduğumuz kolektif temel hedeflerin dışında her bir bireyin ulaşmak istediği bireysel hedefleri vardır. Bireyler hayatlarını bu hedefler üzerine şekillendirir, uğruna riskler alır ve bunları elde etmek için emek verirler. Bu hedefler, kişinin ne olmak istediğine, nerede olmak istediğine, nereye varmak istediğine, değerlerine, inançlarına ve kişiliğine göre değişir. Sebepleri bambaşka olsa da kesin olan bir şey var ki; her bir birey, varmayı hedeflediği bir zirve noktasına sahiptir. Peki hayattan keyif almak bu hedeflerin neresinde?
İlgini çekebilir: İçinde Bulunduğun Kalıptan Çıkmak ve Kendin Olabilmek İçin Küçük İpuçları
Koyduğumuz hedeflerin hayattan keyif almaya etkisi
Kişinin varmayı hedeflediği nokta; çocuk sahibi olmak, terfi almak, kendi işini kurmak, evlenmek, dünyayı gezmek, kitap yazmak, huzurlu bir ilişkiye sahip olmak, mutlu olmak, gitar çalmak, etrafı tarafından saygı görülen biri olmak gibi birbirinden farklı konular olabilir. Kişinin hedefi maddi bir hedef de olabilir manevi de. Bu yazının konusu da işte bu: Birbirinden farklı hedefleri olan bireylerin olduğu yer ile olmayı dilediği yer arasındaki uzaklığı nasıl ölçebileceğimiz.
Bireyin olmak istediği yer ile olduğu yer arasındaki uzaklık ne kadar fazlaysa kişinin yaşamdan aldığı doyum o kadar azdır. Bunu bir örnekle açıklayalım. İstediği işte çalışmak için gireceği sınavdan 90 puan alması gereken kişi sınavdan bir ay önce yaptığı denemelerde 40 puan alıyorsa varılmak istenen hedefe ulaşmak için kat edilmesi gereken yol epey fazladır. Yine aynı senaryoda, denemelerden 80 puan alıyorsa bir ay içinde sıkı çalışarak 90 puan almak hiç de hayal değildir. İki senaryoyu karşılaştırdığımızda ilk senaryodaki kişinin yaşamdan aldığı doyum, ikinci senaryodaki kişiden çok daha az olacaktır.
İlgini çekebilir: Mutlu İnsanların Ortak 6 Özelliği
Duruma bir de koyulan hedefin içeriği açısından bakalım. Hayattaki nihai hedefi eşiyle huzur içinde yaşamak olan kişinin yaşamdan aldığı doyum ile hayattaki nihai hedefi terfi almak isteyen kişinin hedefe ulaştığında yaşamdan aldığı doyum aynı mıdır? Şöyle söyleyebiliriz ki; her iki kişi de mutlaka hedefini gerçekleştirmekten mutluluk duyacaktır, ancak terfi alan kişinin hedefi gerçekleştiğinde bir başka hedefle yer değiştirecek ve yeni bir tatmin çabasına girecektir. Çünkü insani yapımız her zaman daha iyisine ulaşmak isteyecektir. Eşiyle huzur içinde yaşamak isteyen kişi ise manevi boyutu olan ve varılması iki kişinin tutumuna bağlı olan, yani dışsal nedenlere çok da bağlı olmayan bir hedef olduğu için yaşamdan alınan keyif sürekli ve sürdürülebilir olacaktır.
İlgini çekebilir: Hygge, Lagom ve Lykke: İskandinavların Mutlu Yaşam Sırları
Peki ne demek istiyorum? Terfi almayı hedef olarak koymayalım mı? Elbette nicel temelli hedeflerimiz her zaman olacaktır. Bu hedeflerimize ulaşmak da bizi hayatta memnun edecektir. Kabul. Ancak sürekliliğini sürdürmek zor olacaktır. Bu nedenle temel hedeflerimizi daha manevi boyutu olan ve gerçekleşmesi daha çok kişinin kendisine bağlı hedefler olarak seçersek, hedef için çabalamak ve yaşamdan alınan doyumu sürekli kılmak daha kolay olacaktır.
Siz olmak istediğiniz yerden ne kadar uzaktasınız?
Yaşamdan alınan doyumun olduğumuz yer ile olmak istediğimiz yer arasındaki uzaklıkla ilişkili olduğundan bahsettik. Diener ve arkadaşları, kişilerin hayatlarından ne kadar memnun olduklarını öğrenmek için 1985 yılında Yaşam Doyumu Ölçeği’ni geliştirmişler. Hem varmak istediğiniz hedeflerinizi gözden geçirmek hem de yaşamınızdan ne kadar memnun olduğunuzu ölçmek için aşağıdaki Yaşam Doyumu Ölçeği’ni doldurabilirsiniz.
İlgini çekebilir: Annemin Masalı: Herkes Kendi Renginde Güzel
Uygulama:
Aşağıda yer alan cümlelere katılıp katılmama derecenizi rakamlarla belirtiniz.
- Pek çok açıdan ideallerime yakın bir yaşamım var.
- Yaşam koşullarım mükemmel.
- Yaşamım beni tatmin ediyor.
- Şimdiye kadar, yaşamdan istediğim önemli şeyleri elde ettim.
- Hayatımı bir daha yaşama şansım olsa, hemen hemen hiçbir şeyi değiştirmem.
- Kesinlikle katılmıyorum.
- Katılmıyorum.
- Biraz katılmıyorum.
- Ne katılıyorum ne katılmıyorum.
- Çok az katılıyorum.
- Katılıyorum.
- Kesinlikle katılıyorum.
Puanlama:
Cümlelere verdiğiniz puanları toplayın.
- 31-35 puan: Yaşamdan oldukça doyum alıyorum.
- 26-30 puan: Yaşamdan doyum alıyorum.
- 21-25 puan: Yaşamdan biraz doyum alıyorum.
- 20 puan: Yaşamdan ne memnunum ne de memnun değilim.
- 15-19 puan: Yaşamdan biraz memnun değilim.
- 10-14 puan: Yaşamdan doyum almıyorum.
- 5-9 puan: Yaşamdan hiç ama hiç doyum almıyorum.
Diliyorum bu ölçek sizlere yaşamınızdan ne kadar memnun olup olmadığınızın farkındalığını kazandırmıştır.
Sevgiler.
Yardımcı Kaynak:
Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J. and Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49 (1), 71-75