Bağırsak ve Psikoloji Sendromu kitabının yazarı ve GAPS Protokolünü oluşturan Dr. Natasha Campbell McBride, oğluna otizm tanısı konulmasının üzerine bağırsak-beyin ilişkisi ile nörolojik bozukluklar ve beslenme arasındaki ilişkiyle ilgili olarak önemli çalışmalar yapmıştır. 3 yaşında otizm tanısı konulan oğlunun GAPS diyeti ile birlikte iyileştiğini ve şu anda üniversite okuduğunu söylüyor. Böyle önemli bir iyileşmeyle birlikte GAPS diyeti insanların daha çok ilgisini çekmeyi başardı.
GAPS nedir?
GAPS, düşük karbonhidratlı bir eliminasyon diyetidir. Hastalanmış bağırsak (florası bozulmuş bağırsak) çeşitli toksinlerin, sindirilmemiş besinlerin, ağır metallerin bağırsak etrafındaki kan damarlarına geçmesine izin verir. Bu toksinlerin beyine ulaşıp beyni etkilemesi sonucunda çeşitli nörolojik ve psikolojik hastalıklar ortaya çıkar. GAPS diyeti hasta bağırsağı tedavi ederken bağırsakla beraber birçok hastalığa da çözüm sunuyor.
Peki ama nasıl?
GAPS diyetinin mantığı için kes, onar, yükle denilebilir. Birkaç bölümden oluşan bu diyet, aşamalar şeklinde belirli besinleri hayatımızdan uzaklaştırıyor ve diyet ilerledikçe diğer bazı besinleri de yavaş yavaş beslenmemize ekliyor.
GAPS diyetinin süresi kişiye göre değişir. 6 aydan 2 yıla kadar devam edebilecek ciddi bir beslenme düzeni söz konusudur.
Bağırsak Sağlığının İyileştirilmesi
GAPS diyeti bağırsak sağlığını üç ana yolla iyileştirebilir:
- Yapay tatlandırıcıların ortadan kaldırılması: Yapay tatlandırıcılar bağırsak bakterilerinde dengesizlikler yaratabilir ve metabolik problem riskini artırabilir.
- Meyve ve sebzelere odaklanma: Meyve ve sebze yemek potansiyel olarak zararlı bakteri türlerinin bağırsakta büyümesini önleyebilir.
- Probiyotikleri dahil etme: Probiyotik yoğurt yemek metabolik sendromlu kişilerde kan şekeri seviyesini düşürmeye yardımcı olur.
Ne yemeli?
Sindirim sistemimize ne verirsek karşılığını alıyoruz bu yüzden gıda bizim için çok önemli. GAPS diyetinde neler vardır mesela? Fermente sebze, yoğurt, peynir, kefir gibi mayalanmış ürünler; bağırsaklara ihtiyacı olan faydalı mikroorganizmaları sağladığı için son derece önemli. Taze et, balık, yumurta, sakatatlar, et suları, et suyuna çorbalar; bağırsak duvarını tedavi ettiği ve vücudumuzun ihtiyaç duyduğu besinleri sağladığı için çok önemli.
GAPS Diyeti Aşamaları
Gaps diyetinin 3 aşaması vardır.
Giriş Aşaması
Giriş diyeti de kendi içinde 6 aşamadan oluşur.
- Aşama: ev yapımı kemik suyu, haşlanmış et veya balık, iyi pişmiş sebzeler, fermente sebze suları, yoğurt veya kefir gibi probiyotikler ve ev yapımı fermente peynir altı suyu, çiğ ballı zencefil veya papatya çayı, arıtılmış su
- Aşama: Ham, organik yumurta sarısı, et ve sebze ile yapılan güveç, fermente balık, ev yapımı tereyağ
- Aşama: Avokado, lahana turşusu ve fermente sebzeler, sahanda ev yapımı tereyağlı, kaz yağı veya ördek yağı ile yapılmış yumurta, probiyotik takviyeleri
- Aşama: Kavrulmuş veya ızgara et, soğuk sıkım zeytinyağı, taze sıkılmış havuç suyu, GAPS muzlu süt, GAPS ekmeği
- Aşama: Pişmiş elma püresi, marul ve soyulmuş salatalık gibi çiğ sebzeler, taze sıkılmış meyve suyu
- Aşama: Çiğ, soyulmuş elma, çiğ meyve, bal artırmak, kurutulmuş meyvelerle tatlandırılmış unlu mamuller
Tam GAPS Diyeti
Sindirim sisteminin ve bağırsak duvarının tamamen iyileştiğinden emin olduktan sonra ikinci aşamaya, Tam GAPS diyetine geçilir. Kabul edilebilir GAPS yiyecekleri şunları içerir:
Yumurtalar, et, balık ve kabuklu deniz ürünleri (sadece taze veya dondurulmuş), taze sebzeler ve meyveler, sarımsak, zeytinyağı, Hindistan cevizi yağı ve tere yağı gibi doğal yağlar, orta miktarda fındık, GAPS fındık unu kullanılarak yapılan unlu mamuller…
Çıkış Aşaması
Diyetin son aşamasıdır. Diğer besin gruplarının birkaç ay boyunca yavaş yavaş eklenmesiyle GAPS diyetinden çıkılır.
GAPS diyetinden kaçınılması gereken yiyecekler şunlardır:
Şeker ve yapay tatlandırıcılar, şuruplar, alkol, ancak yetişkinler arada sırada bir bardak şarap alabilirler. İşlenmiş ve paketlenmiş gıdalar, pirinç, mısır, buğday ve yulaf gibi tahıllar, patates ve patates gibi nişastalı sebzeler, süt, fasulye(beyaz ve yeşil fasulye hariç), kahve, koyu çay, soya
“Sindirilmemiş her besin hastalıklara davetiye çıkarır.
Sindirilmemiş her duygu bizi hasta eder.
Sağlık; ruhen, zihnen ve bedenen bütüncül bir “denge”de olma halidir.”
