Tabakta kalan son parçayı yutmak yerine alınan bir sonraki lokmaya başlamak, akşam yemeği sonrası atıştırmalıklar yemek, hüzünlü bir günün ardından dondurma tabağına uzanmak… Hepimiz zaman zaman kaynağını anlayamadığımız bu arzunun tuzağına düşüyor, bir şekilde kendimizi atıştırmalıkların, fast food’ların ya da tatlıların kollarına bırakıyoruz. Fizyolojik olarak ihtiyacımız olmadığı halde canımızın sürekli bir şeyler yemek istemesinin sebepleri duygusal olabilir. İşte bu duruma duygusal açlık diyoruz.
Duygusal açlık, yemek yeme isteğinin açlık ya da fizyolojik ihtiyaçlarla değil, duygusal ihtiyaçlarla ilgili olduğu durumlarda ortaya çıkar. Stres, endişe, yorgunluk, mutsuzluk veya sıkıntı gibi duygusal durumlar, bizi yemeğe iten nedenlerdir. Ancak, bu ihtiyaçları yemekle gidermek, genellikle kısa süreli bir rahatlama sağlasa da, uzun vadede sağlık sorunlarına neden olabilir.
Duygusal açlık, çoğu insanın yaşadığı bir durumdur ve birçok insan bu ihtiyacı kontrol etmekte zorluk çeker. Ancak, bu durumun altında yatan nedenleri anlamak ve duygusal açlığın üstesinden gelmek, daha sağlıklı bir yaşam tarzı ve duygusal refah için son derece önemlidir.
Yemek yiyerek hangi duygusal ihtiyacınızı karşılıyorsunuz?
Duygusal açlığa sebep olan birçok etken olabilir. Birçok kişi aç olmadığı halde yiyerek duygusal ihtiyaçlarını karşılamaya çalışır. En yaygın nedenleri aşağıda sıraladık.
Stres ve Endişe
Stres ve endişe, duygusal açlığın en yaygın nedenleridir. Stres altındayken, bedenimiz kortizol ve adrenalin gibi stres hormonları salgılar. Bu hormonlar, vücudun enerji kaynaklarına erişimini artırarak, açlık hissini tetikleyebilir. Ancak, stresli olduğumuzda, çoğu zaman yemek yeme ihtiyacımız fiziksel değil, duygusal bir ihtiyaçtır.
Sıkıntı ve Mutsuzluk
Sıkıntı ve mutsuzluk da duygusal açlığın nedenleri arasında yer alır. Birçok insan, üzgün ya da yalnız olduklarında yemeğe sığınır. Yemek, bu durumlarda bir nevi “tedavi” olarak görülür. Ancak, bu durumda da, yemek yeme ihtiyacı fiziksel değil, duygusal bir ihtiyaçtır.
Duygusal Boşluk
Birçok insan hayatında anlamlandıramadığı bir boşluk hissi yaşadığında yemeğe sığınır. Bu boşluk hissi, bazen iş kaybı, ilişki sorunları veya kayıplar gibi hayatın stresli durumlarından kaynaklanabilir. Yemek yemek, bu boşluğu doldurmak için bir araç olarak kullanılabilir. Ancak bu durumda da yemek yeme ihtiyacı fiziksel değil, duygusal bir ihtiyaçtır.
Ödül Mekanizması
Bazı insanlar, yemek yeme ihtiyacını ödül olarak görürler. Örneğin, stresli bir günün ardından, kendilerini ödüllendirmek için yemeğe sığınabilirler. Bu durumda yemek yeme ihtiyacı bir tür ödül mekanizması olarak kullanılır.
Duygusal Açlığın Zararları
Duygusal açlık uzun vadede aşırı yeme bozukluklarına, obeziteye, diyabete, kalp hastalığına ve diğer sağlık sorunlarına neden olabilir. Ayrıca psikolojik sorunlara da sebep olan faktörlerden biridir. Yemek yeme alışkanlıklarımızı kontrol etmek için sürekli çaba sarf etmek, sürekli tetikte olmak ve yeme alışkanlıklarımızı değiştirmek depresyon, anksiyete ve diğer psikolojik sorunlara sebep olması mümkündür.
Duygusal Açlığın Üstesinden Gelme Yolları
Duygusal açlıktan kurtulmak için ihtiyaçlarımızı anlamalı ve bunları daha sağlıklı yollarla karşılamalıyız. Aşağıda, duygusal açlıktan kurtulmak için bazı öneriler bulabilirsiniz.
Duygusal İhtiyaçlarımızı Anlamak
Duygusal açlıktan kurtulmanın ilk adımı, duygusal ihtiyaçlarımızı anlamaktır. İhtiyacımız olan şeyin yemek olup olmadığını belirlemek için kendimize sormalıyız: Gerçekten aç mıyım? Bu yemeği gerçekten istiyor muyum, yoksa sadece duygusal olarak mı ihtiyacım var? Bu soruları kendimize sorduğumuzda, gerçek açlıktan kaynaklanan ihtiyaçlarımızı daha iyi anlayabilir ve yeme alışkanlıklarımızı değiştirmek için daha iyi bir temel oluşturabiliriz.
Alternatif Yöntemler Bulmak
Duygusal açlıktan kurtulmanın bir diğer yolu, alternatif yöntemler bulmaktır. Örneğin, stresli olduğumuzda, stresi azaltmak için egzersiz yapabiliriz. Mutsuz olduğumuzda, arkadaşlarımızla buluşabilir veya hobilerimize vakit ayırabiliriz. Bu alternatif yöntemler, duygusal açlıktan kurtulmak için sağlıklı yollar sunar ve kendimizi daha iyi hissetmemize yardımcı olabilir.
Sağlıklı Beslenme Alışkanlıkları Geliştirmek
Sağlıklı beslenme alışkanlıkları geliştirmek, duygusal açlıktan kurtulmanın en önemli adımlarından biridir. Sağlıklı bir diyet, vücudumuzun ihtiyaç duyduğu tüm besinleri almasını sağlar ve vücudumuzun enerji seviyelerini dengeler. Sağlıklı bir diyet ayrıca, kendimizi daha iyi hissetmemize ve duygusal açlıktan kurtulmamıza yardımcı olur.
Yeme Alışkanlıklarımızı Değiştirmek
Yeme alışkanlıklarımızı değiştirmek, duygusal açlıktan kurtulmak için en zor adımdır. Ancak, bu adımı atmadan, sağlıklı bir yaşam tarzı elde etmek mümkün değildir. Yeme alışkanlıklarımızı değiştirmek için, yeme davranışlarımızı izlememiz, yemek yeme alışkanlıklarımızı analiz etmemiz ve daha sağlıklı yeme alışkanlıkları geliştirmemiz gerekiyor.
Profesyonel Yardım Almak
Duygusal açlıkla başa çıkmak için profesyonel yardım almak da bir seçenektir. Diyetisyenler, psikologlar ve terapistler, duygusal açlıktan kurtulmak için bize yardımcı olabilir. Bu profesyoneller, duygusal açlığın altında yatan nedenleri belirleyebilir ve bize, sağlıklı yeme alışkanlıkları geliştirme konusunda öneriler sunabilir.
Unutmayın, duygusal açlık, sadece yemek yemekle ilgili bir sorun değildir. Duygusal açlık, kendimizi daha iyi hissetmek için yemek yeme alışkanlığımızın bir sonucudur. Bu nedenle, duygusal açlıktan kurtulmak için, sadece yeme alışkanlıklarımızı değiştirmek yeterli değildir. Ayrıca, duygusal sağlığımızı da göz önünde bulundurmalı ve kendimize zaman ayırmalıyız. Kendimize zaman ayırdığımızda, duygusal açlığı kontrol altına alabilir ve kendimizi daha iyi hissedebiliriz.
Duygusal açlıktan kurtulmak, uzun bir süreçtir. Sabırlı olmalı ve küçük adımlarla ilerlemeliyiz. Kendimize sürekli olarak “benim gibi yemek yiyenler” olduğunu hatırlatmak, sağlıklı bir yaşam tarzı elde etmemize ve duygusal açlıktan kurtulmamıza yardımcı olacaktır.
Duygusal açlıkla başa çıkarken başarı için birçok yol vardır. Kendimize uygun olan yolu bulmak ve duygusal açlığın üstesinden gelmek için sürekli olarak uğraşmak, sağlıklı bir yaşam tarzı ve mutlu bir hayat için en önemli adımdır.
