Aşk, içinde pek çok farklı duygudan parçalar barındıran karmaşık oluşum bir duygu. İçinde sevgi, neşe, tutku, kıskançlık, nefret, özlem gibi saymakla bitmeyecek kadar çok duygu barındırıyor. Böylesi karmaşık bir duyguyu çözmek de kolay değil tabi. Edebiyat, felsefe, resim, müzik, tiyatro, sinema,heykel gibi pek çok alan aşkı anlamak ve anlatmak için yüzyıllardır çabalıyor. E tabi psikoloji de böylesi güçlü bir duyguyu incelemeden duramamış ve böylece aşk ile ilgili çeşitli tipolojiler, kuramlar geliştirilmiş. Shakespeare’in Romeo ve Juliet’ini, Gustav Klimt’in Öpücük isimli resmini besleyen, üzerine sayısız kült eserin ortaya konulduğu aşk duygusuna bir de kuramsal bir bakış açısından bakalım. İşte aşk tipolojisine göre 6 farklı aşk tipi!
Lee’nin aşk tipolojisine göre farklı aşk tipleri
Aşk üzerine çalışmalar yapan pek çok kişi, tek bir aşk kavramının olmadığının, aksine farklı aşk kavramları olduğunun üzerinde durmuştur. Bu araştırmacılardan biri olan Lee’nin aşk tipolojisine göre 6 farklı aşk tipi vardır. Bunlardan üçü temel tipler iken diğer üçü ikincil aşk tipidir. İkincil aşk tipleri, temel aşk tiplerinin birleşiminden oluşur.
Eros aşk
Romantik aşk olarak da bilinen Eros aşk tipinde, tutku ve romantizm başroldedir. Yıldırım aşkı olarak da tanımlanabilir. Cinsel çekim ve tutku ön plandadır. Partnerler için fiziksel görünüm önemlidir.
Ludus aşk
Bir diğer adı oyun tipi aşk olan Ludus tipi aşkta ilişki, deyimi yerindeyse bir oyun gibidir. Flört aşaması dediğimiz, kişilerin birbirine karşı oynadığı küçük oyunlar bu aşk tipine örnek olarak verilebilir. Partnerler arasında bağ henüz gelişmemiştir. Derin bir tutku ve bağdan söz edilmez. Arada sırada iletişim kurulur.
Storge aşk
Kalıcı aşk olarak da adlandırılan bu aşk tipi, anlık tutkuların yerini dostluk ve şefkatin aldığı yavaş ama kalıcı adımlarla ilerlenen aşkı ifade eder. Kişiler arasında bağ kuvvetlidir.
Mania aşk
Eros ve Ludus tiplerinin birleşmesiyle ortaya çıkan bu aşk tipinde kaybetme korkusu ağırlıklıdır. Kıskançlık çok fazla görülür. Aşırı sahiplenmenin var olduğu aşk tipi de denebilir.
Pragma aşk
Ludus ve Storge tiplerinin birleşmesi ise ortaya realizmi çıkarır. Çünkü işin içinde mantık dışılığı körükleyecek tutku yoktur. Mantıklı düşüncelerin ön planda olduğu bu aşk tipinde kişi makul, kendisine uygun bir partner arayışındadır. Duyguların gelip geçici olduğu, maddi unsurların daha önemli olduğu düşüncesi ilişkiye hakimdir.
Agape aşk
Eros ve Storge aşk tiplerinin birleşmesi ise özgecilik anlayışını ortaya çıkarır. Bu aşk tipinde karşılıksız sevgi söz konusudur. Karşı taraftan beklenti söz konusu değildir. Kişi bir görev bilinciyle aşkını yaşar ancak beklentiye girmez. Karşı tarafın mutluluğu ön plandadır.
Lee’nin aşk tipolojisi, tek bir aşk tanımının olamayacağını, kişilerin aşkı farklı anlayışlarla sürdürebileceğini ifade ediyor. Tüm insanları bu kadar ilgilendiren bir duygu nasıl tek bir tanıma sığabilir ki? Milyarlarca farklı insanın yaşadığı bu duyguyu anlatacak mutlak tek bir doğru mümkün olabilir mi? Sizce de öyle değil mi? Her çiftin aşk anlayışı farklı. İlişki dinamikleri de farklı. Doğal olarak beklentiler ve memnun olma düzeyleri de farklı. Bir çıkarım yapacak olsak, ilişkilerimizde yaşadığımız çoğu sorunun, partnerimizden farklı bir aşk tipini benimsememizden kaynaklanabileceğini söyleyebiliriz.
Sizin aşk tanımınız hangisi? Siz hangi aşk tipini benimsiyorsunuz? Eğer bir ilişkiniz var ise ilişkinizin hangi aşk tipine sahip olduğunu düşünüyorsunuz?
