Bazı zaferler vardır ki; efsanesi nesilden nesile aktarılır, dilden dile dolaşır. Öylesine güzel ve özeldir. İçerisinde o kadar ilham verici hikayeler barındırır ki, sözcükler onları anlatmaya yetersiz kalır. İşte Cumhuriyetimizin kuruluş hikayesi de bu zaferlerden biri. Ulu Önderimizin, silah arkadaşlarının ve Türk halkının omuz omuza kurduğu bu devleti, sinema tarihimizdeki bazı yönetmenler beyaz perdeye aktarmış. Bu önemli günde biraz olsun o günlere dönebilmek, vatanımızın ne kadar değerli bir tarihi olduğunu hatırlamak ve çocuklarımıza hatırlatmak adına cumhuriyetimizin kuruluş aşamalarını anlatan, Cumhuriyet ve Atatürk temalı bu filmler sizler için seçildi!
Ateşten Gömlek
Yapım Yılı: 1923
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Oyuncular: Bedia Muvahhit, Muhsin Ertuğrul, Hakkı Necip
Film, Kurtuluş Savaşı’nda başından yaralanmış bir yedek subay olan Peyami’nin Ankara’da yazdığı anılarından oluşmuştur: Peyami, işgal yıllarında İstanbul’daki evlerinde, İzmir’de kocası ve çocuğu Yunanlılar tarafından öldürüldükten sonra kendilerine sığınan Ayşe ve arkadaşı İhsan’la yurt savunması konusunda görüşmeler yapar. Fatih ve Sultanahmet mitinglerine katılır, sonra da yedek subay olarak Anadolu’ya geçer. İlk olarak gittikleri Adapazarı civarında düşmanla çarpışan müfrezelerden birinin başında bulunan Ahmet Rıfkı, Ayşe’den aldığı ilham ve vatan sevgisiyle çarpışırken vurularak ölür. Ayşe, gerek İhsan, gerekse Peyami için, vatan sevgisiyle kadın sevgisinin birbirine karıştığı bir ilham kaynağı, bir ‘ateşten gömlek’ olmuştur.
Çanakkale 1915
Yapım Yılı: 2012
Yönetmen: Yeşim Sezgin
Oyuncular: Şevket Çoruh, Barış Çakmak, İlker Kızmaz
Rus Harbi, Balkan Savaşları, elden çıkan topraklar ve verilen ağır yenilgilerle 20. Yüzyılın başları Osmanlı Devleti için çok büyük maddi ve manevi kayıplarla gelir. Rumeli toprakları kaybedilmiş, eziyet gören Osmanlı tebaası Anadolu’ya göç etmeye başlamış, Osmanlı orduda büyük kayıplar yaşamıştır.
1914’te 1.Dünya Savaşı’nın patlak vermesi ve Osmanlı’nın İttifak Devletleri ile yeniden savaşa girmesi sonucu Anadolu’da eli silah tutan tüm genç erkekler için seferberlik emri çıkar. Şimdiye kadar ağır yenilgiler alan Osmanlı vatan bellediği toprakları korumak için var gücüyle yeniden birlik olur. Osmanlı’nın eğitim görmüş genç ve yetenekli beyinleri de gönüllü olarak askere yazılır. İşte gencecik Veli ve Mehmet Ali de bu askerler arasındadır.
Kısa süre içerisinde Maydos’a tayin edilirler ve Conk Bayırı’nda İngiliz Kuvvetleri’ne karşı tarihin daha önce yazmadığı bir inanç ve cesaretle savaşırlar. Mustafa Kemal’in komutasına atandığı yeni kurulan 19. Tümen’e katılırlar. Öte yandan Çanakkale Boğazı’nın savunmasından sorumlu Cevat Paşa da bir yandan destek beklemekte diğer yandan mayın hatları için hesap yapmaktadır.
Veda
Yapım Yılı: 2010
Yönetmen: Zülfü Livaneli
Oyuncular: Serhat Mustafa Kılıç, Dolunay Soysert, Burhan Güven
Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün Salih Bozok ile Selanik’te çocukken başlayan arkadaşlığı önce silah arkadaşlığına sonrasında aynı ideallerin peşinde yürüyen yarım asırlık dostluğa ve ölene kadar süren kardeşliğe dönüştü. Veda, Salih Bozok’un anlatımıyla, bu dostluğun, Atatürk’ün hayatının dönüm noktalarının, vatanı kurtarmak için ölüme meydan okuyan bir kuşağın hikayesi.
Dersimiz: Atatürk
Yapım Yılı: 2010
Yönetmen: Hamdi Alkan
Oyuncular: Çetin Tekindor, Halit Ergenç, Batuhan Karacakaya
Film, İlkokul 5. sınıfta okuyan bir grup çocuğun, Atatürk’ü daha iyi anlamaları için verilen ödevle başlar. Bu ödev onlar için Ata’mızın yaşamına ve ülkemizin Kurtuluş öyküsüne yapılacak uzun ve öğretici bir yolculuk olacaktır. Bu yolculukta onlara önderlik edecek olan, çocuklardan birinin ödüllü tarihçi “Dede”sidir. Ama bu “Dede” diğer tarihçilere hiç benzememektedir. O, tarihi sıkıcı bir geçmiş olarak anlatmaktan çok uzaktır. Çocuklara Mustafa Kemal’in çocukluğunu, okul hayatını, askerlik kariyerini anlatır. Onları Kurtuluş Savaşı’nın en önemli cephelerine götürür, dünyada eşi görülmemiş bir direniş gösteren Türk Halkı’nın eşsiz kahramanlarıyla tanıştırır.
Cumhuriyet
Yapım Yılı: 1998
Yönetmen: Ziya Öztan
Oyuncular: Rutkay Aziz, Savaş Dinçel, Hülya Aksular
1922’den 1930’lu yılların ortalarına kadar geçen olaylar, savaş sonrasında Türkiye Cumhuriyeti’ni kurmaya çalışan Kuva-yi Milliye mücadeleleri anlatılıyor. Film aslen Kurtuluş adlı televizyon dizisinin ardından TRT’nin hazırladığı devam niteliğinde bir yapımdır.
Bonus: Kurtuluş Dizisi
Senaryosunu Turgut Özakman’ın yazdığı 6 bölümlük dizi olarak gösterilen 360 dakikalık Kurtuluş dizisi, İnönü Muharebesi’nden Mudanya Mütarekesi’ne kadar uzanan bir buçuk yıllık kesiti anlatıyor. Rutkay Aziz’in Atatürk’ü, Savaş Dinçel’in İsmet İnönü’yü oynadığı filmin görkemli savaş sahneleri dijital efektlerin henüz yaygınlaşmadığı bir dönemde binlerce figüranla çekilmişti. Dizinin bütün bölümlerine TRT Arşiv sitesinden ulaşabilirsiniz.
Cumhuriyetimiz kutlu olsun!
