Ayurvedik bakış açısında sağlık; iştahın ve sindirimin iyi olması, dokuların normal çalışması, atıkların düzenli bir şekilde atılması ve bilincin, zihnin ve duyuların dengede olması şeklinde tanımlanır. Bütünsel sağlığın anahtarı ise agni, yani sindirim ateşidir. Agni güçlü olduğunda besinlerden ojas (bağışıklığın özü) üretilebilir. Kronik stres sonucunda ise bedende kırk farklı çeşidi olan agni zayıfladığından dokuların işlevleri yavaşlar, sindirim düzensizleşir, atıklar dengeli biçimde atılamaz ve denge durumunun kaybolması sonucunda bağışıklığımız düşer.
Kronik stres öncelikle Vata doshada dengesizlik yaratır. Bedendeki önemli görevlerinden biri sinir sisteminin işleyişi olan Vata doshanın dengesizleşmesi sonucunda endişe, kalp çarpıntısı, hiperaktivite, süratli düşünceler, uykusuzluk gibi belirtiler ortaya çıkar.
Ayurvedik bakış açısında anskiyete ve stresin beden ve zihin üzerindeki etkilerini yönetmek için öncelikle Vata doshanın dengelenmesi gerekir.
İlgini çekebilir: Ayurvedik Yüz Analizi: Cildiniz Sağlığınız Hakkında Ne Söylüyor?
Anksiyete ve stresle baş etmek için ayurvedik öneriler
1. Ayurvedik günlük rutinler uygulayın.
Sinir sistemlerimiz belirsizlikten hoşlanmaz. Sirkadiyen ritimle uyumlu biçimde yaşamak, bir rutin oluşturmak, her gün aynı saatte yemek yemek, uyumak, uyanmak ve çalışmak, sinir sistemimize güvenlik, kolaylık ve belirlilik hissi verir. Bu nedenle beden tipinize en uygun Ayurvedik günlük rutinleri öğrenin ve düzenli olarak uygulayın. Sabahları dilinizi temizleyin, oil-pulling yapın ve arkasından ılık bir limonlu su için. Düzenli yemek yiyin. Daha iyi bir uyku için akşamları yatmadan önce ayak tabanlarına ve başın tepesine susam yağı ile masaj yapın.
2. Fiziksel ve zihinsel iyiliğinize zaman ayırın.
Gün içinde vereceğiniz küçük molalarda kısa yürüyüşler yapmak, sevdiğiniz şarkıları dinlemek, rehberli meditasyon ve yoga yapmak, günlük tutmak, resim yapmak, bir eğitim programına katılmak gibi size iyi hissettiren kişisel çalışmalara zaman ayırın.
3. Agni’yi güçlü tutun.
Güçlü bir agni için soğuk yemekler yemeyin, soğuk su içmeyin. Beklemiş yemeklerden uzak durun, çiğ sarımsak-soğan tüketmeyin. Mikrodalga kullanmayın. Soğuk salatalara ara verin, ılık ve yağlı yemekler tercih edin. Zeytinyağlı yemekleri bile ılıtarak tüketin. Gün içinde ılık su için, zencefilli tarçınlı çaylar tüketin.
İlgini çekebilir: Ayurvedik Detoks: Agni Nedir? Detoks Neden Kişiye Özel Olmalıdır?
4. Beslenmenize özen gösterin.
Uzun süre aç kalmayın. Buharda pişmiş sebzeler, çorbalar ve yahni şeklinde et yemekleri tüketin. Alkol, çay ve kahveyi azaltın. Sağlıklı bile olsa kuru yiyeceklerden (kuru meyve, kraker vb.) uzak durun. Yoğurt, süt, yumurta, tohumlar ve kuruyemişler tüketin. Gaz yapan bakliyat ve sebzeleri azaltın. Buruk, ağzınızı büzüştüren yiyecekler yerine, tatlı ve ekşi tercih edin. Zencefil, karanfil, tarçın ve kakule gibi baharatlar kullanın. Kızarmış, yağlı, şekerli gıdalardan uzak durun. Bedeniniz enerjisini bunları sindirmeye çalışarak harcamasın, o enerji iyi hissetmek için lazım 🙂
5. Zihin-beden-ruh dengenizi gözetin.
Yoga, meditasyon gibi araçlarla zihninizi kontrol etme pratikleri yapın. Fizik bedendeki tıkanıklıkların açılması ve prana’nın, yani yaşam enerjisinin, bedende özgürce akması için nefes çalışmaları yapın (örneğin Nadi-Shodhana Pranayama). Öz şefkat ve teslimiyet konulu meditasyonlarla kendinizi destekleyin. Yoga pratiklerinde olabildiğince yavaş ve dengeli olmaya özen gösterin, çok hızlı ve enerjinizi yükselten pratiklerdense daha köklendirici akışları ve yin yogayı tercih edin.
İlgini çekebilir: Yoga ve Ayurveda’ya Göre Beslenme ve Zihin İlişkisi: Senin Baskın Zihin Halin Hangisi?
Uykusuzluk, gaz-şişkinlik, kabızlık, aşırı zayıflık, kilo kaybı, güçsüzlük, yorgunluk; kuru, sert, pul pul dökülen deri, kulaklarda çınlama; kolay kırılan tırnaklar, saçlar, kemikler; kalp çarpıntısı, eklemlerden ses gelmesi ve eklemlerde acı/ağrı olması, Vata doshanın dengesizleştiğinin diğer belirtileridir. Yani bedeniniz muazzam bilgeliği ile size hayat tarzınız ve beslenmenize özen göstermeniz için sinyaller göndermektedir. Bu öneriler herkesin faydalanacağı öneriler olsa da kronikleşen dengesizlik durumlarında, mizacınıza uygun bir ayurvedik beslenme ve yaşam tarzı planı için Ayurvedik danışmanlık almanızı tavsiye ederim.
Sağlıklı ve uzun bir ömür dileğiyle…
