İnsan olmanın vazgeçilmez bir parçası olan, hayatımıza anlam katan ve diğerleri ile olan ilişkimizde belki de en etkili rolü oynayan, bazen bize manasızca ortaya çıkmış gibi gelseler de aslında bize bir mesaj vermeye çalışan duygularımız. Doğduğumuz andan itibaren hislerimizle hareket ediyoruz. Kendimizi konuşarak ifade edebilir hale gelene kadar duygularımız sayesinde ihtiyaçlarımızı fark ediyoruz. Küçücük bir bebekken açlık hissi ile ağlayıp bu ihtiyacımızın karşılanması için sinyal yolluyoruz. İlgiye, sevgiye ve güvene olan ihtiyacımızı da yine duygularımız doğrultusunda fark ediyor ve bu ihtiyacın karşılanmasını ebeveynlerimizden talep ediyoruz. Ancak yetişkin olduğumuzda, sahip olduğumuz bazı köklü inançlar sebebiyle duygularımızı ifade etmekten kaçınabiliyoruz.
Hislerimizin varlığını görmezden gelirsek ne olur?
Büyüdükçe duygularımızın bize söylemeye çalıştığı şeyi duymazdan gelmeye ve düşüncelerimizi, bir diğer deyişle mantığımızı devreye sokmaya meyilleniyoruz. Elbette eğitim sisteminde analitik düşünmeyi öğrenmemiz, yaşamda her ihtiyacın anında karşılanmayacağını görmemiz ve artık hayal gücümüze teslim ettiğimiz yaratıcı oyunlardan ziyade mantık, realite ve zeka kullanmayı içeren oyunlara yönelmemiz bu değişimde büyük rol oynuyor. Ancak burada da dengeyi tam tutturamıyor, genelde duygularımızın bize söylemeye çalıştığı şeyleri duymazdan gelip radyoyu tümden kapatıyoruz. Duygularımızı ihmal etmek ise bizde hiç ummadığımız sorunlar çıkartabiliyor. Duygularımızı halının altına süpürüp görmezden geldiğimizde, aşağıdaki durumlarla karşılaşmamız mümkün hale geliyor.
- Sırt ağrısı, baş ağrısı, mide rahatsızlıkları gibi fiziksel sıkıntılar yaşayabiliyoruz.
- Hafıza ve dikkat konusunda zayıflıklar ortaya çıkabiliyor.
- Ortada ‘hiçbir şey’ yokken öfke patlamaları yaşayabiliyoruz.
- Kendimizi genel anlamda huzursuz ve kaygılı olarak tanımlayabiliyoruz.
- İlişki kurmakta ve sürdürmekte zorlanabiliyoruz.
- Hayatı sürdürmek için anlam ve amaç bulmakta zorlanabiliyoruz.
- Çoğu zaman kendimizi enerjimiz düşük halde bulabiliyoruz.
Duygularla ilgili yanlış inanışlar
Duygularımızı ihmal etmemizin ve onları görmezden gelmemizin altında ise farklı inanışlar yatabiliyor. Duygularla alakalı çokça yanlış fikirlere kapılıp kendi duygusal ihmalimizin kapılarını aralayabiliyoruz. Öyleyse bizi duygularımızı ifade etmekten alıkoyan inanışlara birlikte göz atalım mı?
“Duygularımızı ifade etmek zayıflıktır.”
Bazen, özellikle de ikili ilişkilerimizde, duygularımızdan bahsetmenin ve onları dikkate almanın zayıflık göstergesi olduğunu düşünüyoruz. Oysaki duygularımıza gereken önemi vermenin zayıflık ile pek alakası yoktur. Aksine duygularına kulak veren ve duygularının ona ne söylemeye çalıştığına kulak veren insan psikolojik anlamda hiç olmadığı kadar güçlü olabilir!
“Duygular iyi veya kötüdür.”
Duyguları bir bütün olarak kabul etmek yerine onları olumlu/olumsuz olarak ikiye kategorize ediyor ve bazı duygularımızı hissetmekten kaçınıyoruz. Gerçekte ise duyguların iyi/kötü şeklinde ikiye ayrılan bir yanı yoktur. Her duygunun bir işlevi vardır. İğrenmek, bize bir şeylerden uzak durmamız gerektiğini ifade eder. Öfke, işlerin yolunda gitmediğini, bizi rahatsız eden bir şeyler olduğunu gösterir. Korku, bize tehlikede olduğumuzu ve kendimizi korumamızı öğütler. Görüldüğü gibi, bazı duyguları hissetmekten haz etmesek de onları olumlu/olumsuz şeklinde etiketlemek bizim kendi zihnimizdeki kategorilerimizdir. Gerçekte böyle bir ayrım yoktur. Duygu sadece konuyla ilgili hislerimizdir.
“Duygularımı paylaşırsam insanlar benden uzaklaşır.”
Kimi zaman duygularımızın farkında olsak da onları başka biriyle paylaşmaktan çekiniyoruz. Bir başkasına duygularımızdan bahsetmenin o kişiyi bizden uzaklaştırabileceğine inanıyoruz. Halbuki bizi diğer kişiler ile birbirimize bağlayan şey samimi ve şeffaf paylaşımlarımızdır. Üstelik karşımızdakine duygularımızdan bahsetmek, ona güvendiğimizi ve onunla içsel süreçlerimizi paylaşmaktan çekinmediğimizi ifade eder. Ayrıca anlaşılmak istiyorsak bunun en kolay yolu kendimizden ve ihtiyaçlarımızdan bahsetmektir.
“Duygularımı ifade etmek bana bir fayda sağlamaz.”
Bazen duygulardan bahsetmenin gereksiz ve çözüme katkı sağlamayacak bir girişim olduğuna inanıyoruz. Benim gözlemlerime göre ise bazen sorunun asıl sebebi duyguların paylaşılmaması olduğu için bu inanışın da yanlış bir inanış olduğunu söyleyebiliriz. Çözüme giden yolda en etkili adım kendini ifade edebilmektir. Duygulardan bahsetmek de kendini ifade etmenin harika bir yoludur!
