Stres ve anksiyete, günümüz şartlarında birçok kişinin karşılaştığı durumlardır. Fakat bu kavramlar sıklıkla karıştırılır ve kişiler aralarındaki farkı ayırt etmekte zorlanır. Kişinin, zihinsel sağlığını ve duygu durumlarını başarılı bir şekilde yönetebilmesi, doğru tedaviye ulaşabilmesi için bu kavramları iyi bilmesi oldukça önemlidir.
Stres ve anksiyete arasındaki fark nedir?
Basitçe şunu söyleyebiliriz ki stres ve anksiyete aynı anlama gelmemektedir. Stres, vücudun olaylara karşı “savaş ya da kaç” mekanizması sonucu oluşturduğu doğal bir fiziksel tepkidir. Bu tepkinin asıl amacı kişinin durumlara karşı uyanık, odaklanmış ve başa çıkmaya hazır olmasıdır. Kişinin karşılaştığı durum kişinin başa çıkabileceğinden fazlaysa kişi stres yaşar.
Anksiyeteyi ise stresin ortaya çıkardığı durum olarak tanımlayabiliriz. Anksiyetede, kişilerin belirsiz bir durumda kalması ve durumun kötü sonuçlanacağına dair kişinin zihninde oluşan istenmeyen düşüncelerle birlikte kişi tedirginliği ile baş başa kalır. Bunun “anksiyete bozukluğu” olarak nitelendirilebilmesi için ise kişinin gündelik durumlarda olaylarla başa çıkamaması ve kişinin günlük hayatını etkileyen bir düzeye gelmesi gerekir. Stresten farklı olarak anksiyete hem zihinde hem de bedende meydana gelir.
İlgini çekebilir: Anksiyete ve Stres için 5 Ayurvedik Öneri
Stres ve Anksiyete Belirtileri
Stres ve anksiyetenin belirtileri genelde iç içe geçmiştir. Bunlar:
- Daha hızlı kalp atışı
- Daha hızlı nefes alma
- Endişeli düşünceler
- Huysuzluk, sinirlilik veya öfke
- Genel mutsuzluk
- Bunalmışlık hissi
- Yalnızlık hissi
- Mide bulantısı
- Baş dönmesi
- İshal veya kabızlık
- Terleme
İlgini çekebilir: Anksiyete ve Stresin Azalmasına Yardımcı Olan 10 Besin
Stres ve Anksiyete ile Başa Çıkmayı Kolaylaştıran İlkeler
Bu durumlarla başa çıkabilmek için aşağıdaki ilkeleri benimsemeye çalışmak; kişilerin hayatlarını kolaylaştırmada önemli rol oynar.
- Her şeyi kontrol edemeyeceklerini kabul etmek
- Mükemmelliği hedeflemek yerine ellerinden gelenin en iyisini yapmak
- Streslerini ve kaygılarını neyin tetiklediğini öğrenmek
- Kafein ve alkolü sınırlamak
- Dengeli ve düzenli beslenmek
- Yeterli uyku almak
- Sevilen bir aktivite edinmek
Kişiler, ayrıca bu durumları yönetmek için çeşitli yöntemler deneyebilirler:
- Gevşeme stratejileri (Nefes egzersizleri, yoga, sayı saymak, görselleştirme yapmak, kelime odaklanmasına çalışmak)
- Egzersiz yapmak: Fiziksel aktivite, insanların stresli durumlarla mücadele etmesine yardımcı olabilir. Kişinin sevdiği bir egzersizi bulması ve onunla devam etmesi önemlidir.
- Bunun hakkında konuşmak: Yüz yüze, telefonda veya mesajla endişeleri hakkında konuşmak, kişinin hafiflemesine yardımcı olabilir.
İlgini çekebilir: 5 Dakikada Stresi Azaltan Nefes Egzersizi: Breath of Joy
Ne zaman profesyonel destek almalıyız?
Kişi, dilediği zaman bir psikolog veya psikiyatristten destek almakta özgürdür. Fakat aşağıdaki durumları hissediyor ve yaşıyorsa bir uzmandan destek alması önerilir:
- Günlük yaşama müdahale eden aşırı kaygı
- Stres veya kaygı ile başa çıkmak için bağımlılıklara başvurmak
- Mantıksız korkular
- Uyku alışkanlıklarında önemli bir değişiklik
- Yeme alışkanlıklarında önemli bir değişiklik
- Uzun süreli düşük ruh hali
- Kendine zarar verme veya başkalarına zarar vermeyi düşünme
- İntihar düşünceleri
- Kontrolden çıkmış hissetmek
