Yo-yo diyeti, hızlıca kilo verilmesini sağlayan şok diyetler arasındadır. Yo-yo diyetinde amaç metabolizmanın şaşırtılması ve kilo verme hızını böylece artırmaktır. Fakat yapılan birçok araştırmada da görülebileceği gibi kişiler hiçbir yaşam tarzı değişikliği yapmadan, hızla verilen bu kiloları geri almaktadırlar.
Çoğu diyet, genellikle bir kilo verme hedefini veya diğer sağlık hedeflerini karşılamak için belirli bir süre boyunca izlenecek bir dizi kural belirler. Bu tür bir diyet sizi başarısızlığa götürür, çünkü size amacınıza ulaşılana kadar kurallara uyulması gerektiğini öğretir. Kişi diyeti bitirdikten sonra, başlangıçta kilo alımına neden olan alışkanlıklara geri döner ve tüm süreç aynı şekilde tekrar eder.
Bu yazımızda yo-yo diyetlerin neden sağlık için sakıncalı olduğuna değineceğiz.
Hızlı Kilo Verdiren Diyetlerin Sakıncaları
Artan iştah zamanla daha fazla kilo alımına yol açar.
Normal şartlar altında, yağ depolarınız kan dolaşımına leptin hormonu salgılar. Bu, vücuda enerji depolarının mevcut olduğunu söyler ve daha az yemeniz için sinyal verir. Yo-yo diyetleri sırasında ise yağ kaybı, normalde tok hissetmenize yardımcı olan leptin hormonunun seviyelerinde azalmaya yol açar ve sonuç olarak iştah artar, kişi daha fazla yemek yemek ister.
Yapılan çalışmalarda, kilo vermek için kısa süreli bir diyet uyguladığında çoğu insanın bir yıl içinde verdikleri kilonun %30-65’ini geri kazandığı gözlemlenmiştir. Ayrıca, yapılan başka bir çalışmada da her üç diyet yapan kişiden biri, diyet yapmadan önceki halinden daha kilolu bir şekilde hayatına devam ettiği bulunmuştur.
Daha yüksek yağ oranına sebep olabilir.
Yo-yo diyetinin kilo alma aşamasında; yağ kütlesi, kas kütlesinden daha kolay geri kazanılır. Bu durum, birden fazla yo-yo döngüsü boyunca vücut yağ yüzdenizin artması anlamına geliyor.
Kas kaybına sebep olur.
Yo-yo diyetleri sırasında vücut, vücut yağının yanı sıra kas kütlesini de kaybeder. Kilo kaybından sonra yağ, kastan daha kolay geri kazanıldığından, bu zamanla daha fazla kas kaybına neden olabilir.
Diyet sırasında kas kaybı da fiziksel gücün azalmasına neden olur. Bu etkiler, kuvvet antrenmanı da dahil olmak üzere egzersizle azaltılabilir. Egzersiz, vücudun geri kalanı zayıflarken bile vücuda kas büyümesi için sinyal verir. Ayrıca yeterli ve kaliteli protein kaynakları yemek kas kaybını azaltmaya yardımcı olabilir.
Karaciğer yağlanmasına yol açar.
Yağlı karaciğer, vücudun karaciğer hücrelerinde aşırı yağ depolamasıdır. Obezite, yağlı bir karaciğer gelişimi için oldukça önemli bir risk faktörüdür. Dolayısıyla hızlı kilo alıp vermek sizi ve sağlığınızı riske sokar.
Farelerde yapılan bir araştırma, birkaç kilo alma ve kilo verme döngüsünün karaciğer yağlanmasına ve karaciğer hasarına neden olduğunu göstermiştir.
Kalp hastalığı riskin yükseltir.
Kilo döngüsü, kalbi besleyen arterlerin daraldığı bir durum olan koroner arter hastalığı ile ilişkilendirilmiştir.
9.509 yetişkin üzerinde yapılan bir araştırmaya göre, kalp hastalığı riskindeki artış, ağırlıktaki salınımın boyutuna bağlıdır. Yo-yo diyeti sırasında ne kadar fazla kilo verilir ve geri alınırsa, kalp sağlığı için risk o kadar büyük olur.
Hayal kırıklığı ve motivasyon kaybı yaşatır.
Yo-yo diyeti sonucunda verilen kiloların hızla geri alınması ve harcadığınız sıkı çalışmanın kaybolduğunu görmek çok sinir bozucu olabilir.
Yapılan çalışmalarda yo-yo diyet geçmişi olan yetişkinler, yaşamlarından ve sağlıklarından memnun olmadıklarını bildirmektedir. Yo-yo diyet yapanlar ayrıca vücutları ve sağlıkları ile ilgili öz yeterliliklerinin zayıf olduğunu bildirmektedirler.
Kısa vadeli düşünmek, uzun vadeli yaşam tarzı değişikliklerini önler.
Çoğu diyet, genellikle bir kilo verme hedefini veya diğer sağlık hedeflerini karşılamak için belirli bir süre boyunca izlenecek bir dizi kural belirler. Bu tür bir diyet sizi başarısızlığa götürür; çünkü size amacınıza ulaşılana kadar kurallara uyulması gerektiğini öğretir. Diyeti bitirdikten sonra, başlangıçta kilo alımına neden olan alışkanlıklara geri dönmek kolaydır.
Amerika Birleşik Devletleri’nde 120.000’den fazla yetişkin üzerinde yapılan büyük bir araştırma, birkaç alışkanlık değişiminin birkaç yıl içinde yavaş yavaş kilo vermeye ve kiloyu korumaya yardımcı olabileceğini bulmuştur.
Vücut, diyet sırasında iştahı artırdığı ve yağ depolarını tuttuğu için, çoğu zaman geçici bir diyet kendi kendini yenilgiye uğratarak, geçici bir iyileşmeye, ardından kilo alımına ve hayal kırıklığına yol açar.