İlişkilerde sevgi denildiğinde çoğu zaman akla şefkat, hoşgörü ve yumuşak bir yaklaşım gelir. Oysa gerçek sevgi, her zaman yalnızca tatlı sözlerden ibaret değildir. Bazen karşımızdakinin sağlıksız alışkanlıklarını beslememek, sınır koymak ve ona sorumluluklarını hatırlatmak gerekir. İşte bu noktada “tough love” kavramı devreye girer. Sert görünse de özünde empati, şefkat ve uzun vadeli iyilik barındıran tough love, ilişkilerde dönüşümün ve kişisel gelişimin güçlü bir aracı olabilir. Peki tough love tam olarak nedir, hangi durumlarda uygulanır?
Tough love nedir?
“Tough love” yani “sert sevgi” kavramı, adı itibarıyla ilk bakışa çelişkili görünebilir. Oysa bu yaklaşım, sevginin yalnızca şefkat ve hoşgörüden ibaret olmadığını; aynı zamanda sınırlar, sorumluluk ve dürüstlükle de şekillendiğini anlatır. Yani sadece hoş tutan, her şeye “evet” diyen bir sevgi değil; gerektiğinde “hayır” diyebilen, sınır çizebilen ve kişinin kendi davranışlarının sonuçlarıyla yüzleşmesine alan açan bir sevgidir.
Tough love, partnerinize ya da yakınınızdaki kişiye duyduğunuz sevgiyi korurken, onun sağlıksız davranışlarını beslememek için net ve kararlı durmayı içerir. Amaç, cezalandırmak ya da kontrol etmek değil; kişinin kendi seçimlerinin sonuçlarıyla yüzleşmesine izin vermektir. Yani birine gerçekten değer vermek, bazen ona “hayır” diyebilmeyi, sınır koymayı ve uzun vadede daha sağlıklı bir yaşam ya da ilişki için gerekli aynayı tutmayı gerektirir. Tough love, hem kalpten gelen şefkati hem de kararlılıkla çizilen sınırları bir arada barındıran dengeli bir sevgi biçimidir.
1968’de Bill Milliken’in aynı adlı kitabında kavramsallaştırılan tough love, o günden bu yana birçok kitap ve makalenin konusu oldu. Özünde ise tek bir soruya yanıt arıyor: Birine gerçekten değer verirken, ona nasıl daha sağlıklı bir yol açabiliriz?
Romantik ilişkilerde tough love: Sınır koyabiliyor musunuz?
Gerçek sevgi, sürekli tahammül etmek değil, sağlıklı sınırlar koyabilmektir. Romantik ilişkilerde doğru olmayan tutumlara sessiz kalmak yerine, hangi davranışların kabul edilebilir olduğunu net biçimde dile getirmek gerekir. Partnerimizin olumsuz davranışlarını sürekli görmezden gelmek, kısa vadede huzurlu görünse de uzun vadede ilişkiye zarar verir. İlişkilerde tough love yaklaşımı, sevgiyi korurken aynı zamanda dengeyi sağlamanın yoludur.
Örneğin, partnerinizin yıkıcı alışkanlıklarını (aşırı alkol kullanımı, sorumluluklardan kaçma, sürekli suçlayıcı davranışlar gibi) görmezden gelmek yerine, sevgiyle ama net biçimde “Böyle devam edersen ben bu ilişkinin içinde olamam” diyebilmek tough love’dır. Buradaki amaç onu cezalandırmak değil, sağlıksız bir döngüyü sürdürmesine izin vermemek ve değişim için gerekli aynayı tutmaktır. Karşı taraf için zorlayıcı olabilir, ama uzun vadede daha sağlıklı ilişkiler kurulmasına yardımcı olur.
Özet olarak; ilişkilerde sınır koymak sevgi, netlik, tutarlılık ve öz farkındalık ile mümkün olur. Sınırlar, karşındaki kişiyi kontrol etmek değil, hem kendini hem ilişkiyi korumaktır.
Ebeveynlikte sağlıklı bir tutum
Aslında tough love, uygulayan kişi için de en az karşı taraf kadar zorlayıcı olabilir; özellikle ebeveynlikte. Çünkü ebeveynler için çocuklarının her isteğini yerine getirmek, onları korumak ve mutlu etmek doğal bir içgüdüdür. Ancak bu, her zaman en doğru yol değildir. Örneğin, çocuğun ödevini yapmadığı için düşük not alması can yakıcı olabilir. Ama onun yerine ödev yapmak, uzun vadede sorumluluk bilincini köreltir.
Tough Love yaklaşımını sevgiyle birlikte disiplinin de var olduğu bir yaklaşım gibi düşünebilirsiniz. Çocuğa “Seni seviyorum ama ödevini sen yapmalısın” demek, hem sevgiyi hem de disiplinli bir yaklaşımı içerir. Bu sayede çocuk hata yapmayı, sonuçlarla yüzleşmeyi ve yeniden denemeyi öğrenir.
Bağımlılığı beslemeyen yaklaşım
Bağımlılıklar, tough love’ın en çok ihtiyaç duyulduğu alanlardan biridir. Çünkü bağımlılıklar yalnızca bireyin değil, tüm aile sisteminin dengelerini alt üst eder. Çoğu zaman bağımlı kişi sorununu inkâr eder, yardım almak istemez ya da çevresindekilerin desteğini istismar eder. Burada aile üyelerinin ya da partnerin “görmezden gelme” tuzağına düşmemesi kritik öneme sahiptir. Sürekli bahaneler üretmek, yalanlarını örtmek ya da sorumluluklarını üstlenmek, kişinin bağımlılığını besler.
Bir bağımlının sorumluluklarını sürekli üstlenmek, aslında onun iyileşmesini engelleyebilir. Bu her ne kadar dışarıdan acımasız görünebilse de, aslında kişinin gerçek anlamda toparlanabilmesi için en güçlü destektir. Tough love yaklaşımı, bağımlı kişiye destek verirken aynı zamanda sınır koymayı, yıkıcı davranışlarını sürdürmesine izin vermemeyi içerir. Bu, kimi zaman kişinin yardım alması için bir dönüm noktası olabilir.
İnce çizgi: Sertlik mi, sevgiden gelen sınırlar mı?
Elbette tough love, yanlış uygulandığında sevgiden çok otoriterlik gibi algılanabilir. Buradaki en önemli nokta, temelin sevgi olmasıdır. Sert sevgi, sevgisizlik değil; tam tersine, uzun vadede iyiliği hedefleyen bilinçli bir tercihtir. Sevdiklerimizi sürekli korumak ya da şımartmak onları mutlu edebilir ama büyütmez. Tough Love ise kısa vadede zorlayıcı olsa da uzun vadede güçlendirir.
Gerçek sevgi bazen zor kararlar almayı gerektirir. Peki siz hiç sevdikleriniz için “hayır” demek zorunda kaldınız mı?
