Beyaz gürültü, günümüzde rahatlama ve uyku problemlerini çözmek için en sık başvurulan yöntemlerden biri haline gelmiştir. Uykusuzluk, konsantrasyon zorlukları ve stresle başa çıkma gibi birçok konuda fayda sağlayan beyaz gürültü, özellikle dijital çağda artan gürültü kirliliğini dengelemek için etkili bir araçtır. Beyaz gürültü nedir, faydaları nelerdir, bu konuda yapılan bilimsel çalışmalar ne söylüyor, sizin için inceledik!
Beyaz gürültü nedir?
Beyaz gürültü, insan kulağına sabit bir “hışırtı” sesi olarak gelen ve farklı frekanslardaki seslerin birleşiminden oluşan bir ses türüdür. Bu ses, tüm frekansları eşit bir yoğunlukta içerdiği için “beyaz” olarak adlandırılır, tıpkı beyaz ışığın tüm renkleri içermesi gibi. Beyaz gürültü, dış çevreden gelen dikkat dağıtıcı sesleri maskeleyerek özellikle uykuya geçişi kolaylaştırmak, konsantrasyonu artırmak ve rahatlatmak amacıyla kullanılır. Sabit yapısı sayesinde, beyin çevresel değişikliklere daha az tepki verir ve bu da zihnin daha rahat bir moda geçmesine yardımcı olur.
İşitme uzmanı olan Au Anna C. Cosgrove, beyaz sesin duyabileceğiniz tüm sesler aynı anda başladığında ortaya çıktığını, bu sesin dışarıdaki seslerden çok farklı olduğunu hatta doğadaki çoğu sesin böyle gelmediğini söylüyor. Tıpkı beyaz gürültü gibi mavi, pembe ve kahverengi gibi renklerle adlandırılan, farklı ses frekanslarına dayanan başka gürültüler de var. Herkesin beyaz gürültüye tepkisi farklı olabilir. Bazı insanlara beyaz gürültü iyi gelirken, bazıları farklı bir ses frekansında daha rahat edebilir.
Beyaz gürültünün faydaları neler?
Beyaz gürültünün faydaları, özellikle modern yaşamın getirdiği uyku sorunları, stres ve dikkat dağınıklığı gibi zorluklarla başa çıkmada önemli bir rol oynar. Beyaz gürültü, dış dünyadan gelen rahatsız edici sesleri maskeleyerek daha derin ve kesintisiz bir uykuya geçişi desteklerken, odaklanmayı artırarak çalışma performansını da iyileştirir. Ayrıca, sinir sistemini yatıştırıcı etkisiyle stres seviyelerini düşürmeye yardımcı olur. Beyaz gürültünün faydalarını, araştırmalar ışığında daha yakından inceleyelim.
Uykuya dalmanıza yardımcı olur.
Beyaz gürültünün uyku üzerindeki etkileri oldukça kapsamlı bir şekilde araştırılmıştır. Klinik psikolog Alicia H Clark, “Görünüşte anlamsız gelse bile, gece duyduğumuz sesler uyku döngülerini etkileyebilir.” diyor. Beyaz gürültünün, herhangi bir doğa sesindense uykuya dalmada daha etkili olduğu da belirtilmiş.
Journal of Caring Sciences dergisinde yayınlanan bir çalışma, hastaneye kaldırılan kişilerin uyku düzenlerini inceledi. Araştırmacılar, beyaz gürültüyle uyuyanların bir gece aldıkları ortalama uyku miktarında hiçbir değişiklik olmadığını, beyaz gürültüyle uyumayan kontrol grubunun ise ortalama uyku sürelerinin yaklaşık yedi saatten beş saatin altına düştüğünü keşfettiler. Sleep dergisinde yayınlanan bir başka araştırma ise insanlar beyaz gürültüden yardım aldıklarında, gün içinde maruz kaldıkları çevresel sese oranla ortalama %40 daha hızlı uyuduklarını buldu.
Kaygıyı hafifletebilir.
Kaygı birçok nedenden dolayı ortaya çıkabilmekle birlikte öngörülemeyen sesler tarafından da tetiklenebilir. Kaygı ile mücadele etmenin en etkili yollarından biri de kontrolü ele almaktır. Tutumunuz ne olursa olsun endişeyle bir şeyler yapmaktansa endişenin üzerine gitmek onu azaltmaya yardımcı olur. Beyaz ses sayesinde kaygınızı kontrol altında tutabilirsiniz. Tıpkı gevşeme egzersizleri, meditasyon yapmak, mutlu bir yerde bulunmak veya derin nefesler almak gibi, beyaz sesi de sakinleşmek için kullanabilirsiniz.
Journal of Nursing Research’de yayınlanan bir çalışmada, beyaz gürültü etkisinde kalan 63 demans hastasının davranışları inceleniyor. Çalışma sonucunda, beyaz gürültü etkisinde olanların, olmayanlara göre “önemli ölçüde” daha az kaygılandığını görüyorlar.
Daha iyi odaklanmanıza yardımcı olur.
Beyaz gürültü, diğer sesleri bastırdığı için çalışırken de size yardımcı olabilir. Araştırmalar, beyaz gürültü eşliğinde çalışmak ile daha fazla bilgi edinmek arasında bir bağlantı saptamıştır. Bilimsel raporlarda yayınlanan bir çalışmada, 20 yeni nesne ismi öğrenmeye çalışan 80 yetişkin izlenmiştir. Katılımcıların yarısı öğrenme aşamalarında beyaz gürültüyü dinlerken, yarısı sessizce öğrenmeye çalışmıştır. Araştırmacılar, beyaz gürültü grubunun, diğer gruba kıyasla nesnelerin isimlerini hatırlamakta daha iyi olduğunu bulmuştur.
Kulak çınlamasını azaltmaya yardımcı olur.
Kulak çınlaması uğultu sesine neden olan yaygın bir durumdur. Beyin, sesleri duyamadığı zamanlarda ses duymaya neden olan kanalları açar, bu da kendi sinirsel gürültüsünü uğultu şeklinde duyurmasına neden olur. Beyaz gürültü, bu durum yaşandığında dinlenirse kulak çınlamasını azaltmaya yardımcı olabilir. Beyaz sesin varlığı, beynin sinirsel gürültü yerine beyaz sesi dinlemesini sağlar.
Bebeklerin daha rahat uyumasına yardımcı olur.
Bebeklerin en iyi koşullar altında bile uyuması zor olabilir, ancak araştırmalar beyaz gürültünün yardımcı olabileceğini bulmuştur. Bir çalışmada, yaşları 2 ila 7 gün arasında değişen 20 bebekten oluşan iki grup analiz edilmiştir. Beyaz gürültü grubundaki bebeklerin %80’i beş dakika içinde uykuya dalarken, beyaz gürültü olmayan bebeklerin sadece % 25’i bu süre boyunca uykuya daldı.
Evdeki bir kardeş veya herhangi bir ebeveynin konuşması gibi bebeğin uykusunu bozabilecek gürültüleri engellediği şeklinde de bir açıklama yapılmıştır. Bebek için yatıştırıcı bir sestir ve diğer sesleri bastırdığı için de önemlidir. Bebeklere beyaz gürültü dinletildiğinde, sesin seviyesi önemlidir. Ebeveynlerin bebek uyurken dinleti yapılacak cihazı 200 santimetreden daha uzağa taşımalarını ve bebeklerinin işitmesini korumak için ses seviyesini düşürmelerini önerilmektedir.
