Bazı günler kendimizi, tekrar eden rahatsız edici düşünceler içerisinde bulduğumuz olur. Böyle zamanlarda dikkatimizi farklı bir alana yönlendirmek, o an odağımızı değiştirmek bize iyi gelebilir. Her şeyi bir bütün olarak düşünürsek, kesin olarak bize faydası olmayan düşüncelere düştüğümüz durumlarda, eylemlerimizi bize iyi gelen farklı bir uğraşa yöneltip bu oranı istediğimiz kadar düşürebiliriz. Hayatımızdan olumsuzu çıkarmak için olumlulara yer açmamız gerekir. Bir hobiye sahip olmak kafamızın içerisinde dönüp duran gereksiz ve toksik düşünceleri azaltıp, bizi bu alandan uzaklaştırarak endişelerimize son verebilir. Öyleyse, yapılan çalışmalara göre kaygılı ruh halini yatıştırıp rahatlatan hobiler neler, birlikte göz atalım!
Psikolojiye iyi gelen, rahatlatan hobiler nelerdir?
Araştırmalar, her gün yaratıcı bir faaliyetle vakit geçirenlerin psikolojik esenlik duygusu, rutinlerine yaratıcı ritüeller eklemeyenlere göre daha iyi olduğunu gösteriyor. Bir çalışma(1), haftada en az 20 dakika fiziksel hobi faaliyetlerinde bulunanların yorgunluğa daha az duyarlı olduğunu ortaya koymuştur. Başka bir araştırma, boş zamanlarda gerçekleştirilen keyifli faaliyetlerin daha düşük kan basıncı, toplam kortizol, bel çevresi, vücut kitle indeksi ve daha iyi fiziksel işlev algısı ile ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Bu tür faaliyetler aynı zamanda daha yüksek düzeyde olumlu psikososyal durumlarla ve daha düşük düzeyde depresyon ve olumsuz etkilerle de ilişkilendirilmiştir.(2)
Tüm bu araştırmalar, devamlılığı olan bir hobi edinmeyi kaygı veya stresi azaltmanın harika bir yolu haline getiriyor. Hobileriniz, size odaklanabileceğiniz keyifli bir uğraş verirken, aynı zamanda zihninizi yaşadığınız olumsuzluklardan uzaklaştırır. Keyifli uğraşlar, aşırı aktif bir zihni sakinleştirmek, kaygıyı hafifletmek ve panik semptomlarını azaltmak için iyi bir yoldur.
Fotoğraf Çekmek
Fotoğraf çekmenin en güzel yanı kendi bakış açınızı keşfetmeniz. Bunu yapmak için bir profesyonel olmanız ve profesyonel bir fotoğraf makinesine sahip olmanız da gerekmez. Kendi bakış açınızla, elinizde olan imkanlar dahilinde hemen başlayabilirsiniz. İstediğiniz her şeyi fotoğraflayabilirsiniz. Evden çıkıp belki hiç gitmediğiniz yerlere gidip, yeni keşifler yapmanız için de size motivasyon sağlayabilir.
Doğa fotoğrafçılığı yapmak, doğanın güzelliklerini keşfetmek ve doğayla bağlantı kurmak için harika bir yoldur. Doğada zaman geçirmek, genellikle stresi azaltır ve ruh halini iyileştirir.
Bitki Yetiştirmek
Eğer bir bahçeniz varsa kendi besinlerinizi yetiştirmek harika olur. Eğer bir bahçeniz yoksa kendinize bitkiler alıp, onlarla ilgilenebilirsiniz. Bitkilerle ilgilenmek boş verebileceğiniz bir şey olmadığı için, bu durum sorumluluk duygusunun güçlenmesini de beraberinde getirir.
Araştırmalar, bahçe işlerinin ruh sağlığımız üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu ortaya koymuştur. Beslemek, sulamak ve büyümelerine yardımcı olmak çok tatmin edicidir. Bu sayede kendinize sağlıklı meyve ve sebzeler bile yetiştirebilirsiniz.
Yürüyüş Yapmak
Araştırmalar, yürüyüş yaparken doğada vakit geçirmenin kaygı ve panik semptomlarını azaltabileceğini, 10 dakikalık bir yürüyüşün 45 dakikalık bir egzersiz kadar iyi gelebileceğini öne sürüyor. Bazı çalışmalar, egzersizin birçok insanda depresif ruh halini hızlı bir şekilde düzeltebileceğini göstermiştir. Etkileri geçici olsa da, tempolu bir yürüyüşün, aspirin almaya benzer şekilde birkaç saatlik rahatlama sağlayabileceği ortaya çıkmış; inanılmaz değil mi? Bu da demek oluyor ki sadece on dakika yürümek bile ruh halinizi iyileştirebilir ve anksiyete belirtilerini hafifletebilir.
Yürüyüş yapmak hem fiziksel hem de zihinsel olarak sizi zinde tutar. Aynı zamanda düşüncelerinizin berraklaşmasına da yardımcı olur. Her gün yürüyüş yaptığınızda bağışıklık sisteminizi güçlendirmiş olursunuz. Ayrıca gün içerisinde yüksek efor sarfettiğiniz için uykularınızın kalitesinin de arttığına şahit olacaksınız.
Boyama Yapmak
Evet, boyama yapmak sadece çocuklar için eğlenceli bir aktivite değil. Piyasada stres ve kaygıyı azaltmaya yardımcı olmak için yetişkinlere yönelik birçok boyama ve mandala kitapları var.
Boyama eylemi son derece rahatlatıcı olabilir. Dahası, tamamlanmış bir görevin verdiği ödül duygusunu aktive eder. Araştırmalar, boyamanın kaygıyı gidermenin ve duygusal sonuçları iyileştirmenin etkili bir yolu olmasının birkaç nedeni olduğunu ortaya koymuştur. İlk olarak, çocukken sanat yaratmanın nostaljik hissini uyandırabilir ve bu da kendinizi iyi hissetmenizi sağlayabilir.
Boyama aynı zamanda günlük rutininizi kırmaya yardımcı olabilecek yaratıcı bir çıkış noktasıdır. Son olarak, sayfaları çeşitli tasarımlarla doldururken hayatın kaosundan kopup şimdiki ana yeniden bağlanırken farkındalık pratiği yapabilirsiniz.
Yazmak
Günlük tutmak duygu ve düşüncelerinizi gözlemlemenizde size yardımcı olur. APA tarafından yapılan bir çalışma, yazmanın olumsuz ve müdahaleci düşüncelerle mücadele ederek stresi azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermiştir. Çalışma, olumsuz deneyimler hakkında yazmanın, bunların üstesinden gelmenize yardımcı olabileceğini ve deneyiminizi bir perspektife oturtarak olumluya konsantre olabileceğinizi açıklıyor. Ayrıca çalışma, yazmanın hafızayı geliştirdiğini ve bunun da tükenmişliğin önlenmesine büyük katkı sağlayabileceğini ortaya koymuştur.
Düşüncelerinizi yazıya döktükçe, onların kaleminizden kağıda dökülüp sizi rahat bıraktığını hissedeceksiniz. Belki de kafanıza takıp bu kadar düşündüğünüz şeyler size “Bunun için mi bu kadar kaygılandım?” dedirtecek. İsterseniz bu yazdıklarınızı bir blog aracılığı ile insanlarla da paylaşabilirsiniz.
Okumak
Sussex Üniversitesi’nde 2009 yılında yapılan bir araştırma, okumanın stresi %68’e kadar azaltabildiğini ortaya koymuştur. Müzik dinlemek veya sıcak bir fincan çay içmek gibi diğer rahatlama yöntemlerinden daha iyi ve daha hızlı çalışır. Bunun nedeni ise zihninizin günlük yaşamınızı rahatsız eden stres faktörlerinden arınmış bir edebi dünyaya davet edilmesi.
Okumak, kalp atış hızınızı azaltarak ve kas gerginliğini gevşeterek rahatlamanıza yardımcı olur. Kendinizi bir kitaba kaptırarak zihninizi endişeli düşüncelerden uzaklaştırdığınızda, genellikle kafanızda canlandırdığınız hikaye aracılığıyla kendinizi başka bir dünyaya kapılmış olarak bulursunuz.
Sanat
Seramik, heykelcilik, makrome, yağlı boya… İlgi duyduğunuz bir sanat dalını eğer şimdiye kadar deneme şansınız olmadıysa denemenin tam zamanı olabilir. Çünkü bu alanda yapılan farklı çalışmalar ve araştırmalar, sanatla uğraşmanın nörolojik sistemin rahatlamasına yardımcı olduğunu gösteriyor. Ayrıca içinizde sıkışıp kalan duygu ve düşüncelerinizi sanat yoluyla dışarı vurmak, bunların sisteminizden atılmasına sebep oluyor.
Hollanda’da yapılan bir çalışmada, yaygın anksiyete bozukluğu, sosyal anksiyete bozukluğu veya panik bozukluğu tanısı konmuş, orta ila şiddetli anksiyete semptomları olan 18 ila 65 yaş arası kadınlarda sanat terapisinin etkinliği incelenmiştir. Çalışma, sanat terapisinin şu faydaları sağladığını ortaya koymuştur:
- Anksiyete semptomlarında azalma
- Öznel yaşam kalitesinde artış
- Duygu düzenleme stratejilerinin erişilebilirliğinde iyileşme
Egzersiz Yapmak
Fiziksel aktivite, beyninizin endorfin adı verilen ve iyi hissetmemize destek olan nörotransmitterlerinin üretimini artırmaya yardımcı olabilir. Heyecan verici bir tenis oyunu veya doğa yürüyüşü gibi herhangi bir aerobik aktivite de aynı duyguya katkıda bulunabilir.
Çalışmalar, fiziksel olarak aktif insanların hareketsiz insanlara göre daha düşük anksiyete ve depresyon oranlarına sahip olduğuna dair bazı kanıtlar da sağlamıştır. Egzersiz, beynin stresle daha iyi başa çıkmasına yardımcı olarak ruh sağlığını iyileştirebilir. Üstelik bu etkiler oldukça uzun vadeli! Örneğin, yapılan bir çalışmada, araştırmacılar düzenli olarak kuvvetli egzersiz yapanların önümüzdeki beş yıl içinde depresyon veya anksiyete bozukluğu geliştirme olasılığının %25 daha az olduğunu bulmuş.
Yemek Pişirmek
Araştırmalar yemek pişirmenin yatıştırıcı etkilerini ortaya koymuştur; uzmanlar yemek pişirmenin beş duyuyu da içeren sürükleyici bir aktivite olduğunu ve kişinin hayatında algıladığı tehlikelerden (örneğin anksiyete duyguları) uzaklaşmasını sağlayabileceğini iddia etmektedir. Ayrıca sağlıklı yiyecekler pişirmek, bilişsel sağlığı korumak için vücudunuzu ve zihninizi sağlıklı besinlerle beslemenin harika bir yoludur.
Kendi beslenme alışkanlığınıza göre yeni yemek tarifleri denemek size iyi gelebilir. Yeni bir şeyler üretmenin verdiği psikolojik doyum ile günün sonunda sadece karnınızı değil ruhunuzu da doyurmuş olursunuz. Yeni tariflerle denenmiş sevgiyle hazırladığınız yemekler, sevdiklerinizle güzel zamanlar geçirmenize de aracı olmuş olur.
Bulmaca Çözmek
Zihninizi bir bulmacayla meşgul etmek; problem çözme becerilerinizi, zihinsel muhakemenizi, farkındalığınızı geliştirmek ve kısa süreli hafızanızı iyileştirmek için son derece faydalı. Üstelik bulmacalar beyninize zihinsel bir egzersiz yaptırdığı için IQ puanınızı birkaç puan bile artırabilir!
Uzmanlar da bu konuda aynı fikirde. ECU Psikofizyoloji Laboratuvarı ve Biofeedback Kliniği Direktörü Dr. Carmen Russoniello, bulmacalarla ilgili yakın tarihli bir çalışmayı yöneterek, herhangi bir düzeyde depresyondan muzdarip insanların bulmaca çözmelerinin, ruh halleri ve kaygı düzeyleri üzerinde olumlu ve önemli bir yeri olduğunu söylemekte. Ek olarak, Bentley Üniversitesi’nde profesör olan ve 20 yılı aşkın bir süredir bulmacalar üzerine araştırmalar yapan Angela Garcia, insanların bulmaca çözerken yaşadıkları duygu, anı ve düşünce süreçlerinin “güdümlü hayal kurma” adını verdiği bir şeye yol açabileceğini söylüyor. “Bulmaca çözmek hayattaki sorunları metaforik olarak küçültebilir” diyor.
Kendinize uygun olan hobiyi seçmek ve düzenli olarak uygulamak, zor zamanlarda sakinleşmenize ve stresi azaltmanıza yardımcı olabilir. Unutmayın ki herkesin ihtiyaçları farklıdır, bu yüzden kendinizi keşfetmeye ve hangi hobilerin size en iyi geldiğini bulmaya gönüllü olun.
